Հայոց կաթողիկոս 478-ից: Հաջորդել է Գյուտ Ա Արահեզացուն:
Ծնվել է մոտ 403-ին Տուրուբերանի Արշամունյաց գավառի Ծախնոտ գյուղում: Մահացել է 490-ին, ամփոփվել Շիրակի Բեռնուս գյուղի գերեզմանոցում:
Սերում է Մանդակունի նախարարական տոհմից: Աշակերտել է Սահակ-Մաշտոցյան դպրոցում, բարձրագույն կրթությունը շարունակել Հունաստանում, օժտվել հունարեն լեզվի և ժամանակի գրականության խոր իմացությամբ: Հայոց կաթողիկոսի աթոռին հաջորդել է Գյուտ Ա Արահեզացուն` Հայոց սպարապետ
Վահան Մամիկոնյանի հորդորանքով: Պարսից Սասանյանների դեմ բորբոքված Վահանանց ազատագրական պատերազմի տարիներին (481-484) Հովհաննես Ա Մանդակունին եղել է հայրենասեր ուժերի եռանդուն կողմնակիցն ու ոգեշնչողը:
Հաջորդ տարիներին նշանավորվել է շինարարական աշխատանքներով:
Պատմագիր Ղազար Փարպեցու վերակացությամբ նորոգել է Վաղարշապատի Ս. Կաթողիկեն: 485-ին Հայոց մարզպանի պաշտոնում Վահան Մամիկոնյանի ճանաչման առթիվ Հովհաննես Ա Մանդակունին հայրապետական աթոռը տեղափոխել է Դվին, որի նորահիմն Ս. Կաթողիկե եկեղեցում մեծ հանդիսավորությամբ նշել է այդ տոնական իրադարձությունը, արտասանել իր ատենաբանությունը: Հովհաննես Ա Մանդակունին
նշանավորվել է նաև եկեղեցական կանոնների և ծեսերի մշակմամբ, ժամագրքի և ՙՄաշտոց՚ ծիսական ժողովածուի կարգավորմամբ ու հարստացմամբ: Հովհաննես Ա Մանդակունուն են վերագրվում գիշերային ժամերգության ՙԶքէն գոհանամք՚ աղոթքը և նշանավոր ՙԶարթուցեալքս՚ քարոզը, Ճաշու երրորդ, վեցերորդ, իններորդ ժամերի ժամերգությունների Մեծի պահոց մեծ քարոզն ու աղոթքը, երեկոյան ժամերգության հոգեզմայլ ՙԼոյս զուարթ՚ օրհներգությունը: Ծիսարանի կանոններից Հովհաննես Ա Մանդակունուն վերագրվում են մկրտության կարգը, սարկավագի, քահանայի և եպիսկոպոսի ձեռնադրությունների կարգը, եկեղեցու հիմնարկեքն ու օրհնությունը, ժամհարի, խաչի, ավազանի, գրքի, սկիհի, մաղզմայի օրհնությունները, խաղողօրհնեքի,
պսակի և ապաշխարության կանոնները, թաղման կարգը: Հովհաննես Ա Մանդակունին կարգավորել է նաև եկեղեցական տոներն ու պահքերը:
Հովհաննես Ա Մանդակունին դատապարտել է և խիստ պատժամիջոցներով արգելել անուս և անարժան մարդկանց ձեռնադրությունը: Հովհաննես Ա Մանդակունուն է վերագրվում Հռիփսիմյանց նահատակությանը նվիրված շարականը: Նրա անունով պահպանվել և հրատարակվել են 28 խրատական ու վարդապետական ճառեր: Հունարենից թարգմանել է Գրիգոր Նազիանզացու Պատարագամատույցը, նորկտակարանյան պարականոն գրքեր (Պողոս առաքյալի Կորնթացիներին ուղղված Գ թուղթը, ՙՀանգիստ սրբոյն Յովհաննու առաքելոյ՚): Հովհաննես Ա Մանդակունին իրավամբ արժանացել է ժամանակակիցների մեծարանքներին, ճանաչվել մեծագործ հայրապետ, ազգային և եկեղեցական բարերար: Կաթողիկոսական գահին Հովհաննես Ա Մանդակունուն հաջորդել է Բաբկեն Ա Ոթմսեցին:
Երկեր. Ճառք, Վենետիկ, 1860: Յաղագս սիրոյ եւ սրբութեան, որով պտղաբերին արարածք, Վաղարշապատ, 1903:
Ճառք և Կանոնք, տե՛ս Մատենագիրք Հայոց, հատ. Ա (Ե դար), Անթիլիաս-Լիբանան, 2003, էջ 1159-1288:
Գրականություն. Սարգիսյան Բ., Քննադատություն Հովհան Մանդակունվո և իր երկասիրությանց վրա, Վենետիկ, 1895:
Տեր-Մկրտչյան Կ. Հովհան Մանդակունի և Հովհան Մայրագոմեցի, ՙՇողակաթ՚, Վաղարշապատ, 1913:
Ակինյան Ն., Տեր Պողոսյան Պ., Հովհաննես Ա կաթողիկոս (Մանդակունի, 480-502), ՙՀանդես ամսօրյա՚, 1971, հ. 4-12: