Մաշտոց - (Մաշտոց ծիսարան կամ Ծիսարան), Հայ Առաքելական Եկեղեցու ծիսական գիրք: Պարունակում է ծեսերի և խորհուրդների կարգը և աղոթքները:
Անվանվան ծագումը կապվում է կամ Մեսրոպ Մաշտոցի և կամ Մաշտոց Ա Եղվարդեցի կաթողիկոսի անունների հետ: Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ծիսական արարողակարգերի կանոնակարգմամբ զբաղվել է Սահակ Պարթև կաթողիկոսը, և ոչ թե Մեսրոպ Մաշտոցը` ուսումնասիրողների մի մասը կարծում է, որ Մաշտոց կաթողիկոսն է կարգավորել նախորդ հայրապետների (Գրիգոր Ա Լուսավորչից սկսած) կողմից տարբեր ժամանակներում Հայոց եկեղեցու ծիսական համակարգ ներմուծված կանոնները, ամոփել է դրանք մեկ ժողովածուի մեջ: Իր անունով էլ ժողովածուն կոչվել է Մաշտոց:
Մաշտոց ծիսագրքի երեք տեսակ գոյություն ունի.
Կոչվում է նաև Հասարակ կամ Փոքր Մաշտոց և պարունակում է քահանայի կողմից կատարվող խորհուրդներն ու օրհնությունները.
1. Կանոն ի Տաճար ընծայման նախքան զՄկրտութիւնն
2. Կանոն կենդանարար Սուրբ Մկրտութեան
8. Կանոն թաղման ննջեցելոց աշխարհականաց
12.Վերջին աղօթք ի տանն ննջեցելոյն
13.Կանոն մեծի այգուց կատարելոյ
14.Կանոն մեծի եօթն աւուր կամ քառասնօրեայ եւ կամ տարեմուտ կատարելոյ
19.Վերջին աղօթք ի տանն ննջեցելոյն
20.Կանոն տղայի այգուց կատարելոյ
21.Կանոն տղայի եօթն աւուր կամ քառասնօրեայ եւ կամ տարեմուտ կատարելոյ
24.Կանոն եկեղեցւոյ զգեստ եւ այլ սպասս օրհնելոյ
26.Կանոն սկիհ եւ մաղզմայ օրհնելոյ
28.Կանոն զարտորայս, զսերմանիս զարմտիս եւ զհնձան օրհնելոյ
30.Կանոն նորակերտ բնակութիւն եւ տուն օրհնելոյ
31.Կանոն նորոգ սափրելոյ զհերս պատանւոյն
32.Կանոն խաչալուայ առնելոյ որ կոչի Խաչահանգիստ
34.Կանոն գիշերային ժամու աղոթից
35.Կանոն վասն այսահարաց եւ լուսնոտից Սրբոյն Գրիգորի Նարեկացւոյ յաղօթամատոյց գրոց (բան ՂԱ)
37.Աղօթք Սրբոյն Գրիգորի Նարեկացւոյ վասն բժշկութեան (բան ԺԸ)
Պարունակում է այն խորհուրդները, որոնք կատարվում են եպիսկոպոսի կողմից.
խորհուրդը կատարող քահանայի ձեռքին:
Մ. արք. Օրմանեան, Ծիսական բառարան, Մոնթրէալ 2001
http://ru.wikipedia.org/wiki/????:??????????_???????_????_1703.jpg
Դասերը, որոնց պատկանում է |